Ik heb het nog nooit gedaan, dus ik denk dat ik het kan – Een les in durven?
Sommige uitspraken hebben de neiging om een eigen leven te gaan leiden. "Ik heb het nog nooit gedaan, dus ik denk dat ik het kan," wordt vaak toegeschreven aan Pippi Langkous, maar wie even zoekt, ontdekt al snel dat ze het nooit zo heeft gezegd. Sterker nog, op de officiële website van Astrid Lindgren staat expliciet vermeld dat deze uitspraak niet van Pippi Langkous afkomstig is. Toch duikt de quote overal op – in motivatietrainingen, op tegeltjes en in gesprekken over lef en groei.
Misschien is dat ook niet zo gek. De gedachte dat je iets gewoon kunt proberen zonder je te laten tegenhouden door ervaring (of het gebrek daaraan) spreekt aan. Het suggereert een onbevangenheid die in de praktijk soms ver te zoeken is.
De kracht van doen
We kennen allemaal die momenten waarop iets nieuws spannend voelt. Niet omdat het objectief moeilijk is, maar omdat we het nog nooit hebben gedaan. Een eerste presentatie geven, een onbekende plek bezoeken, een gesprek beginnen met iemand die je niet kent.
Op dat soort momenten is het makkelijk om te denken: Laat maar, ik weet niet of ik het kan. Maar juist daar zit de kern van de uitspraak die zo vaak aan Pippi wordt toegeschreven. Het idee dat je er pas achter komt of je iets kunt, door het daadwerkelijk te doen.
Veel vaardigheden ontstaan niet door eindeloos voorbereiden, maar door simpelweg te beginnen. Niet door wachten tot je er ‘klaar voor bent’, maar door de eerste stap te zetten en te ontdekken hoe het voelt.
Wanneer werkt deze mindset – en wanneer niet?
Er zit een zekere vrijheid in het idee dat je iets gewoon kunt proberen. Kinderen doen dit van nature. Ze denken niet te veel na over hoe iets moet, ze dóen het gewoon. De eerste keer fietsen, een woord uitspreken dat ze niet kennen, een toren bouwen van blokken – het is allemaal experimenteren.
Maar ergens onderweg verliezen we die spontaniteit. We worden ons bewuster van mislukking, van verwachtingen, van alles wat fout kan gaan. En daarmee wordt de drempel om iets nieuws te doen steeds hoger.
Toch is er ook een andere kant. Niet alles kun je zomaar ‘even proberen’. Sommige dingen vragen oefening, voorbereiding, kennis. Een chirurg wordt niet beter door simpelweg meer operaties te doen zonder training. Een muzikant groeit niet alleen door te spelen, maar ook door te studeren.
Het gaat dus om de balans. Waar kun je leren door te doen? En waar helpt voorbereiding je om beter te worden?
Voor het eerst iets doen
Er zijn genoeg momenten waarop ‘gewoon proberen’ de beste strategie is. Iets nieuws koken zonder exact recept, een gesprek aangaan zonder script, een kans grijpen zonder alle details te kennen. Maar soms is het slim om jezelf eerst een stevige basis te geven, om iets niet alleen met enthousiasme maar ook met inzicht aan te pakken.
Misschien is dat de werkelijke les achter de uitspraak. Niet dat alles altijd zomaar lukt als je het maar probeert. Maar dat er momenten zijn waarop het de moeite waard is om die eerste stap te zetten, ook als je nog niet zeker weet waar je uitkomt.
En als je dan achteraf merkt dat het gelukt is, denk je misschien: Zie je wel? Ik kon het gewoon.